KOTON MAĞAZACILIK TEKSTİL SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
BİLANÇO ANALİZİ
Varlıklar Analizi:
* Toplam Varlıklar: 2023 sonunda 17,74 milyar TL olan toplam varlıklar, %9,0 artarak 2024 sonunda 19,35 milyar TL’ye yükselmiştir.
* Dönen Varlıklar:
* Dönen varlıklar 10,60 milyar TL’den 12,24 milyar TL’ye %15,5 oranında artmıştır. Toplam varlıklar içindeki payı %59,7’den %63,3’e yükselmiştir. Bu, varlık yapısının daha likit hale geldiğini ancak bu artışın büyük ölçüde stoklardan kaynaklandığını göstermektedir.
* Nakit ve Nakit Benzerleri: 518 milyon TL’den 585 milyon TL’ye %12,9 artmıştır.
* Ticari Alacaklar: 1,66 milyar TL’den 1,78 milyar TL’ye %7,6 artmıştır. Hasılat artışına paralel bir artış göstermektedir.
* Stoklar: 7,38 milyar TL’den 7,98 milyar TL’ye %8,1 artmıştır. Dönen varlıkların en büyük kalemidir (%65) ve artışı dikkat çekicidir. Satışlardaki yavaşlamayla birlikte stok seviyesinin artması, stok yönetimi risklerine işaret edebilir.
* Peşin Ödenmiş Giderler: 620 milyon TL’den 1,37 milyar TL’ye %120 gibi çok yüksek bir oranda artmıştır. Bu artışın detaylandırılması önemlidir (kira vb. giderlerin uzun vadeli peşin ödenmesi olabilir).
Duran Varlıklar:
* Duran varlıklar 7,14 milyar TL’den 7,10 milyar TL’ye %0,6 oranında hafif bir azalış göstermiştir. Toplam varlıklar içindeki payı %40,3’ten %36,7’ye düşmüştür.
* Maddi Duran Varlıklar: 2,06 milyar TL’den 1,90 milyar TL’ye %7,5 azalmıştır. Amortisman giderlerinin yeni yatırımlardan fazla olması veya bazı varlık satışları bu düşüşü açıklayabilir.
* Kullanım Hakkı Varlıkları (TFRS 16 Kiralamalar): 4,02 milyar TL’den 4,15 milyar TL’ye %3,1 artmıştır. Bu, yeni kiralamalar veya mevcut kiralamaların değerlemesindeki değişikliklerden kaynaklanabilir. Duran varlıkların en büyük kalemidir (%58).
* Maddi Olmayan Duran Varlıklar (Lisanslar vb.): 554 milyon TL’den 636 milyon TL’ye %14,7 artmıştır.
* Ertelenmiş Vergi Varlığı: 345 milyon TL’den 256 milyon TL’ye azalmıştır.
Yükümlülükler Analizi:
* Toplam Yükümlülükler: 11,91 milyar TL’den 13,17 milyar TL’ye %10,5 artmıştır. Varlık artışından daha yüksek bir oranda artmıştır.
Kısa Vadeli Yükümlülükler:
* Kısa vadeli yükümlülükler 9,00 milyar TL’den 10,64 milyar TL’ye %18,2 oranında önemli bir artış göstermiştir. Toplam yükümlülükler içindeki payı %75,5’ten %80,8’e yükselmiştir. Bu, şirketin finansman yapısının daha kısa vadeye kaydığını göstermektedir.
* Kısa Vadeli Borçlanmalar (Krediler + Kısa Vadeli Kira): 2,79 milyar TL’den 4,31 milyar TL’ye %54,5 gibi çok yüksek bir oranda artmıştır. Özellikle Banka Kredileri 1,58 milyar TL’den 2,97 milyar TL’ye çıkmıştır. Bu, şirketin kısa vadeli finansman ihtiyacının arttığını göstermektedir.
* Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları: 441 milyon TL’den 283 milyon TL’ye azalmıştır.
* Ticari Borçlar: 4,81 milyar TL’den 5,20 milyar TL’ye %8,1 artmıştır. Stok artışına paralel bir artış göstermektedir. Kısa vadeli yükümlülüklerin en büyük kalemidir (%49).
Uzun Vadeli Yükümlülükler:
* Uzun vadeli yükümlülükler 2,91 milyar TL’den 2,53 milyar TL’ye %13,2 azalmıştır. Toplam yükümlülükler içindeki payı %24,5’ten %19,2’ye düşmüştür.
* Uzun Vadeli Borçlanmalar (Krediler + Uzun Vadeli Kira): 2,13 milyar TL’den 1,85 milyar TL’ye %13,1 azalmıştır. Özellikle uzun vadeli banka kredileri 156 milyon TL’den 24 milyon TL’ye düşmüştür. Uzun vadeli kira yükümlülükleri de bir miktar azalmıştır.
* Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü: 607 milyon TL’den 474 milyon TL’ye azalmıştır.
Özkaynaklar Analizi:
* Toplam Özkaynaklar: 5,83 milyar TL’den 6,18 milyar TL’ye %6,0 artmıştır. Artış oranı, toplam varlık ve yükümlülük artışının altındadır.
* Ödenmiş Sermaye ve Sermaye Düzeltme Farkları: Sermaye artışı (muhtemelen halka arz) ve enflasyon düzeltmesi etkisiyle bu kalemler artmıştır. Ödenmiş sermaye 796 milyon TL’den 830 milyon TL’ye çıkmıştır. Paylara ilişkin primler (1,08 milyar TL) önemli bir artış kaynağıdır.
* Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler): Özellikle Yabancı Para Çevrim Farkları nedeniyle negatif etki artmıştır (-2,06 milyar TL’den -2,44 milyar TL’ye).
* Geçmiş Yıllar Karları (Zararları) ve Net Dönem Karı (Zararı): 2023’teki 2,61 milyar TL’lik net kar rakamı özkaynakları artırırken, 2024’teki 397 milyon TL’lik net zarar, Geçmiş Yıllar Karları kalemini azaltarak özkaynakları olumsuz etkilemiştir. Ancak 2023 yılı karının geçmiş yıl karlarına aktarılmasıyla bu kalem pozitife dönmüştür.
Finansal Oranlar Analizi:
* Cari Oran (Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler):
* 2023: 10,60 / 9,00 = 1,18
* 2024: 12,24 / 10,64 = 1,15
* Cari oran hafifçe düşmüştür. 1’in üzerinde olması olumlu olsa da, dönen varlıkların büyük kısmının stoklardan oluşması likidite kalitesi açısından bir risk unsuru olabilir. Oranın 1,5-2 aralığında olması genelde daha sağlıklı kabul edilir.
* Kaldıraç Oranı (Toplam Yükümlülükler / Toplam Varlıklar):
* 2023: 11,91 / 17,74 = %67,1
* 2024: 13,17 / 19,35 = %68,1
* Kaldıraç oranı hafifçe artmıştır. Şirket varlıklarının yaklaşık %68’i borçlarla finanse edilmektedir, bu da yüksek bir borçluluk seviyesine işaret eder.
* Özkaynak Oranı (Toplam Özkaynaklar / Toplam Varlıklar):
* 2023: 5,83 / 17,74 = %32,9
* 2024: 6,18 / 19,35 = %31,9
* Özkaynakların toplam varlıklar içindeki payı hafifçe azalmıştır.
Sonuç:
Koton’un 2024 bilançosu, varlıklarında bir artış olduğunu ancak bu artışın büyük ölçüde stoklar ve peşin ödenmiş giderler gibi dönen varlık kalemlerinden kaynaklandığını göstermektedir. Yükümlülükler tarafında ise kısa vadeli borçlanmalarda belirgin bir artış yaşanırken, uzun vadeli borçlar azalmıştır. Bu durum, finansman yapısının daha kısa vadeye kaydığını ve kısa vadeli likidite riskinin arttığını göstermektedir. Cari oran hafif düşmüş ve kabul edilebilir seviyede olmakla birlikte stok bağımlılığı nedeniyle dikkatle izlenmelidir. Kaldıraç oranı yüksek seyretmeye devam etmektedir. Özkaynaklar, dönem zararına rağmen sermaye artışı sayesinde sınırlı bir artış göstermiştir. Şirketin stok yönetimi etkinliği, kısa vadeli borçlarını çevirme kapasitesi ve karlılığını tekrar pozitife döndürmesi önümüzdeki dönemler için kritik olacaktır.
GELİR TABLOSUNUN ANALİZİ
Hasılat ve Brüt Karlılık:
* 2024 yılında hasılat, önceki yıla göre sadece %1,1 oranında çok sınırlı bir artış göstermiştir. Bu, reel olarak (enflasyon dikkate alındığında) bir küçülmeye işaret edebilir.
* Satışların maliyetindeki azalış (%2,7), hasılattaki sınırlı artıştan daha iyi bir performans göstermiştir. Bu durum, maliyet yönetimi veya ürün/satış karmasındaki değişiklikler sayesinde Brüt Kar Marjı’nın %52,0’den %53,8’e yükselmesini sağlamıştır. Brüt kar tutarı %4,5 artmıştır.
Faaliyet Giderleri ve Esas Faaliyet Karı:
* Tüm faaliyet gideri kalemlerinde (Genel Yönetim, Pazarlama, Ar-GE) hasılattaki artışın oldukça üzerinde artışlar yaşanmıştır. Özellikle Ar-GE (%20,3) ve Genel Yönetim (%14,7) giderlerindeki artışlar dikkat çekicidir.
* Esas faaliyetlerden diğer gelirler önemli ölçüde azalırken (%52,5), esas faaliyetlerden diğer giderler belirgin şekilde artmıştır (%35,9). Bu durum faaliyet karlılığını olumsuz etkilemiştir.
* Sonuç olarak, brüt kardaki artışa rağmen, faaliyet giderlerindeki ve diğer faaliyet giderlerindeki yüksek artışlar ile diğer faaliyet gelirlerindeki düşüş nedeniyle Esas Faaliyet Karı %94,8 gibi çok büyük bir oranda azalarak 2,29 milyar TL’den sadece 118 milyon TL’ye düşmüştür. Esas Faaliyet Kar Marjı da %9,2’den %0,5’e gerilemiştir. Bu, şirketin operasyonel karlılığında çok ciddi bir bozulma olduğunu göstermektedir.
Finansal Kalemler ve Enflasyon Etkisi:
* Finansman giderleri bir miktar azalmış olsa da (1,72 milyar TL) hala yüksek seviyededir ve esas faaliyet karının çok üzerindedir.
* Net Parasal Pozisyon Kazancı (Enflasyon Muhasebesi Etkisi) 2023’teki 2,64 milyar TL’den 2024’te 948 milyon TL’ye düşmüştür. Bu kalemin karlılığa katkısı önemli ölçüde azalmıştır.
Net Kar (Zarar):
* Operasyonel karlılıktaki sert düşüş, yüksek finansman giderleri ve azalan parasal pozisyon kazancının birleşimiyle, şirket 2023’teki 3,23 milyar TL’lik Vergi Öncesi Kar rakamından 2024’te 551 milyon TL Vergi Öncesi Zarara dönmüştür.
* Vergi kalemi, muhtemelen ertelenmiş vergi geliri sayesinde, 2024’te gider yerine gelir olarak kaydedilmiştir (156 milyon TL). Ancak bu durum, şirketin 2023’teki 2,61 milyar TL’lik Net Karından 2024’te 395 milyon TL Net Zarara geçmesini engelleyememiştir. Net Kar Marjı %10,5’ten -%1,6’ya düşmüştür.
Diğer Kapsamlı Gelir ve Toplam Kapsamlı Gelir:
* Diğer kapsamlı gider kalemi, önceki yıla göre azalmakla birlikte hala negatiftir (-382 milyon TL). Bu büyük ölçüde yurtdışı işletmelerin çevrim farklarından kaynaklanmaktadır.
* Sonuç olarak, Toplam Kapsamlı Gelir de 2023’teki 1,47 milyar TL’lik pozitif seviyeden 2024’te 777 milyon TL’lik negatife dönmüştür.
Sonuç:
Koton’un 2024 yılı gelir tablosu, önceki yıla göre önemli bir bozulma göstermektedir. Hasılat artışı çok sınırlı kalırken, brüt kar marjındaki iyileşmeye rağmen faaliyet giderlerindeki ve diğer faaliyet giderlerindeki kontrolsüz artışlar esas faaliyet karını neredeyse sıfırlamıştır. Yüksek finansman giderleri ve enflasyon muhasebesi etkisinin azalmasıyla birlikte şirket, 2023’teki yüksek kar rakamından 2024’te net zarara dönmüştür.
Operasyonel verimliliğin artırılması, faaliyet giderlerinin kontrol altına alınması ve hasılat artışının sağlanması, şirketin tekrar karlılığa geçmesi için kritik öneme sahip görünmektedir. Finansman giderlerinin yüksekliği de karlılık üzerinde önemli bir baskı unsuru olmaya devam etmektedir.
NAKİT AKIŞ TABLOSUNUN ANALİZİ
İşletme Faaliyetleri:
* 2024 yılında işletme faaliyetlerinden elde edilen net nakit akışı, 2023’e kıyasla çok ciddi bir düşüş göstermiştir (198,9 milyon TL vs 2,57 milyar TL).
* Bu düşüşün ana nedenleri:
* Şirketin 2024’te zarar açıklaması (önceki yıl kar etmişti).
* İşletme sermayesindeki negatif değişimin artması. Özellikle stoklardaki ve peşin ödenmiş giderlerdeki önemli artışlar ile ticari borçlardaki azalış, nakit çıkışını artırmıştır. Stoklardaki artış, satışların maliyetine veya talep tahminlerine göre fazla stok tutulduğunu gösterebilir. Peşin ödenmiş giderlerdeki artış ise gelecek dönemlere ait giderlerin (kira vb.) daha fazla önden ödenmesinden kaynaklanabilir.
* Amortisman, itfa, karşılıklar gibi nakit çıkışı gerektirmeyen giderler ve özellikle ertelenmiş finansman giderleri (enflasyon muhasebesi etkisiyle) dönem zararını nakit akışı açısından pozitife çevirmede önemli rol oynamış olsa da, işletme sermayesindeki bozulma bu pozitif etkiyi büyük ölçüde azaltmıştır.
Yatırım Faaliyetleri:
* Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit çıkışı 2024’te artmıştır (-810 milyon TL vs -716 milyon TL).
* Şirket, 2023’e göre maddi ve maddi olmayan duran varlık alımlarına daha fazla nakit harcamıştır. Bu, şirketin büyüme veya mevcut varlıklarını yenileme stratejisinin devam ettiğini gösterebilir.
* Varlık satışlarından elde edilen nakit ise azalmıştır.
Finansman Faaliyetleri:
* 2024’te finansman faaliyetleri net nakit girişi sağlamıştır (834,6 milyon TL), oysa 2023’te önemli bir net nakit çıkışı vardı (-1,95 milyar TL).
* Bu değişimin en büyük kaynağı, 2024’te pay ihracından elde edilen yaklaşık 1,19 milyar TL’lik nakit girişidir. Bu muhtemelen şirketin halka arzından kaynaklanmaktadır.
* Yeni borçlanma tutarı artarken (3,69 milyar TL vs 2,50 milyar TL), borç geri ödemeleri (kredi ve kira) azalmıştır (3,52 milyar TL vs. 4,19 milyar TL). Bu durum, şirketin borç çevirme veya yeni finansman sağlama stratejisini yansıtabilir.
* Ödenen faiz tutarı önemli ölçüde artmıştır.
Sonuç:
Koton, 2024 yılında işletme faaliyetlerinden nakit yaratmakta zorlanmış ve önceki yıla göre önemli bir düşüş yaşamıştır. İşletme sermayesi yönetimindeki zorluklar (özellikle stok ve peşin ödenmiş giderlerdeki artış) bu durumda etkili olmuştur. Ancak, şirket yatırım faaliyetlerine devam etmiş ve önemli ölçüde finansman faaliyeti gerçekleştirmiştir. Özellikle pay ihracından sağlanan kaynak ve artan borçlanma, azalan borç geri ödemeleriyle birleşerek finansman faaliyetlerinden güçlü bir nakit girişi sağlamıştır.
Bu finansman girişi, işletme faaliyetlerindeki düşüşü ve yatırım harcamalarını karşılayarak dönem sonunda nakit ve nakit benzerlerinde (enflasyon etkisi hariç) 223 milyon TL’lik bir artışa yol açmıştır. Enflasyon etkisi düzeltildiğinde dönem sonu nakit mevcudu 582 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Özetle, 2024’te Koton’un operasyonel nakit akışı zayıflamış ancak başarılı bir finansman (özellikle halka arz) ile nakit pozisyonunu güçlendirmiştir. Gelecek dönemlerde işletme faaliyetlerinden nakit akışının iyileştirilmesi ve işletme sermayesi yönetiminin etkinliği şirket için önemli olacaktır.
DUPONT ANALİZİ
1. Özkaynak Karlılığı (ROE): Koton’un özkaynak karlılığı 2023’teki oldukça yüksek %44,7 seviyesinden 2024’te-%6,6’ya düşerek çok sert bir gerileme göstermiş ve negatife dönmüştür. Bu, özkaynak sahiplerinin yatırımlarının 2024 yılında zarar ettiği anlamına gelir.
2. Net Kar Marjı: ROE’deki bu dramatik düşüşün ana sebebi Net Kar Marjı’ndaki çöküştür. Şirketin satışlarından kar elde etme yeteneği 2023’teki %10,5 seviyesinden 2024’te -%1,6’ya gerilemiştir. Gelir tablosu analizinde de belirtildiği gibi, faaliyet giderlerindeki artışlar, diğer faaliyet gelirlerindeki düşüş/giderlerdeki artış ve finansman giderlerinin yüksekliği bu duruma yol açmıştır. Karlılıktaki bu bozulma, ROE’yi doğrudan ve en güçlü şekilde olumsuz etkilemiştir.
3. Aktif Devir Hızı: Şirketin varlıklarını kullanarak satış yaratma verimliliği anlamına gelen aktif devir hızı, 2023’teki 1.40 seviyesinden 2024’te 1.35’e hafifçe gerilemiştir. Bu, varlıkların bir önceki yıla göre biraz daha az verimli kullanıldığını göstermektedir. Ancak ROE’deki büyük düşüşün ana nedeni bu değildir.
4. Finansal Kaldıraç: Şirketin borç kullanım oranını gösteren finansal kaldıraç oranı, 2023’teki 3,05 seviyesinden 2024’te 3.09’a hafifçe yükselmiştir. Bu, şirketin varlıklarını finanse etmek için 2024’te bir önceki yıla göre marjinal olarak daha fazla borç kullandığını gösterir. Kaldıraçtaki bu küçük artış normalde ROE’yi (karlı bir durumda) artırıcı etki yapardı ancak karlılık negatife döndüğü için bu etki de negatife dönmüştür.
Sonuç:
Koton’un 2024 yılı DuPont analizi, şirketin özkaynak karlılığındaki çok sert düşüşün temel nedeninin operasyonel karlılıktaki (Net Kar Marjı) büyük bozulma olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Varlık kullanım verimliliğindeki hafif düşüş ve finansal kaldıraçtaki hafif artış, karlılıktaki bu negatif etki yanında çok daha az öneme sahiptir. Şirketin ROE’sini tekrar pozitif ve sürdürülebilir seviyelere çıkarabilmesi için öncelikle net kâr marjını iyileştirmesi, yani operasyonel giderlerini kontrol altına alması, satış gelirlerini artırması ve finansman yükünü yönetmesi gerekmektedir.
Faaliyet raporu:https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/1405391
Finansal rapor:https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/1405350