GÜLERMAK AĞIR SANAYİ İNŞAAT VE TAAHHÜT A.Ş.
BİLANÇO ANALİZİ
Dönen Varlıklar:
Dönen varlıklar, toplam varlıkların büyük bir kısmını oluşturmaya devam etmektedir. 2023’teki 25.66 milyar TL’den 2024’te 36.94 milyar TL’ye yükselerek %44 oranında artmıştır.
Nakit ve Nakit Benzerleri: 6.41 milyar TL’den 8.25 milyar TL’ye yükselerek şirketin likiditesinde artış olduğunu göstermektedir.
Ticari Alacaklar: Özellikle ilişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar 2.18 milyar TL’den 6.99 milyar TL’ye çıkarak çok ciddi bir artış göstermiştir. Bu durum artan hasılatla ilişkili olabileceği gibi, tahsilat sürelerinde bir uzamaya da işaret ediyor olabilir.
Diğer Alacaklar: İlişkili taraflardan diğer alacaklar (1.33 milyar TL’den 1.36 milyar TL’ye) ve ilişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar (200 milyon TL’den 219 milyon TL’ye) hafif artışlar göstermiştir.
Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Varlıklar: Bu kalem 10.65 milyar TL’den 15.93 milyar TL’ye yükselmiştir. İnşaat şirketleri için önemli olan bu kalem, devam eden projelerle ilgili hakedişleri ve tamamlanma yüzdesine göre gelir tahakkuklarını yansıtır ve artışı devam eden iş hacminin büyüklüğünü gösterir.
Stoklar: 428 milyon TL’den 226 milyon TL’ye gerilemiştir.
Peşin Ödenmiş Giderler: 3.15 milyar TL’den 2.80 milyar TL’ye düşmüştür.
Duran Varlıklar:
Duran varlıklar 4,52 milyar TL’den 4,77 milyar TL’ye yükselerek %5,5 oranında sınırlı bir artış göstermiştir. Dönen varlıklardaki artışa kıyasla daha yavaş bir büyüme hızına sahiptir.
Maddi Duran Varlıklar: 1,79 milyar TL’den 1,94 milyar TL’ye yükselmiştir. Nakit akış tablosundaki yatırım harcamalarıyla uyumludur.
Şerefiye: 2023’te sıfır iken 2024’te 342 milyon TL şerefiye oluşmuştur. Bu, muhtemelen bir şirket birleşmesi veya devralması sonucu ortaya çıkmıştır ve dipnotlarda detayları bulunabilir.
Kullanım Hakkı Varlıkları: Kiralanan varlıklarla ilgili olan bu kalem 417 milyon TL’den 323 milyon TL’ye gerilemiştir.
Ertelenmiş Vergi Varlığı: 1,63 milyar TL’den 1,39 milyar TL’ye düşmüştür.
Kaynakların Analizi
Kısa Vadeli Yükümlülükler:
Toplam kısa vadeli yükümlülükler 16,75 milyar TL’den 21,01 milyar TL’ye yükselerek %25 oranında artmıştır.
Kısa Vadeli Borçlanmalar: En dikkat çekici artış bu kalemde yaşanmıştır; 858 milyon TL’den 4,16 milyar TL’ye fırlamıştır. Bu, şirketin kısa vadeli finansman ihtiyacının arttığını veya uzun vadeli borçların kısa vadeye döndüğünü gösterebilir.
Ticari Borçlar: 7,42 milyar TL’den 6,73 milyar TL’ye gerilemiştir. Alacaklardaki artışla birlikte değerlendirildiğinde, şirketin tedarikçilere ödeme vadelerini kısaltmış olabileceği veya ticari hacimde farklılıklar olabileceği düşünülebilir.
Müşteri Sözleşmelerinden Doğan Yükümlülükler: Projelerle ilgili alınan avanslar veya tahakkuk eden ancak henüz hakedişe dönüşmemiş tutarları içeren bu kalem 2,76 milyar TL’den 3.08 milyar TL’ye yükselmiştir.
Uzun Vadeli Yükümlülükler:
Toplam uzun vadeli yükümlülükler 8,06 milyar TL’den 12,47 milyar TL’ye çıkarak %55 gibi yüksek bir oranda artmıştır.
Uzun Vadeli Borçlanmalar: 2,18 milyar TL’den 2,75 milyar TL’ye yükselmiştir.
Ertelenmiş Gelirler (Müşteri Sözleşmeleri Dışında): Bu kalemde çok büyük bir artış vardır; 4,06 milyar TL’den 7,77 milyar TL’ye çıkmıştır. Bu artışın kaynağı dipnotlarda incelenmelidir, uzun vadeli projelerle veya alınan teşviklerle ilgili olabilir.
Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü: 1,65 milyar TL’den 1,78 milyar TL’ye yükselmiştir.
Özkaynaklar:
Toplam özkaynaklar 5,38 milyar TL’den 8,23 milyar TL’ye yükselerek %53 oranında önemli bir artış kaydetmiştir.
Ödenmiş Sermaye: 80 milyon TL’den 300 milyon TL’ye çıkarılmıştır, bu bir sermaye artırımına işaret etmektedir.
Sermaye Düzeltme Farkları: Enflasyon düzeltmesi etkisiyle oluşan bu fark 865 milyon TL’den 645 milyon TL’ye gerilemiştir.
Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler (Giderler): Özellikle yabancı para çevrim farkları (-1,75 milyar TL’den-2.48 milyar TL’ye) nedeniyle bu kalemde negatif etki artmıştır.
Geçmiş Yıllar Karları ve Net Dönem Karı: Geçmiş yıllar karları 4,40 milyar TL’den 6,03 milyar TL’ye, net dönem karı ise 1,64 milyar TL’den 3.57 milyar TL’ye yükselerek özkaynaklardaki artışın ana kaynağını oluşturmuştur. Karlılığın birikimli etkisi ve dönem karı özkaynakları güçlendirmiştir.
Özet ve Değerlendirme
Gülermak A.Ş.’nin bilançosu 2024 sonunda güçlü bir büyüme göstermiştir. Bu büyüme hem faaliyet hacmindeki artışı (hasılat, sözleşme varlıkları ve alacaklardaki artış) hem de finansman yapısındaki değişimleri (borçlanma ve ertelenmiş gelirlerdeki artış, sermaye artırımı) yansıtmaktadır.
Şirketin likidite pozisyonu oranlar bazında iyileşmiş görünse de ticari alacaklardaki çok yüksek artış tahsilat riskini gündeme getirebilir. Duran varlıklara yapılan yatırımlar ve potansiyel şirket alımı (şerefiye) geleceğe yönelik beklentileri yansıtabilir.
Finansman tarafında hem kısa hem de uzun vadeli borçlanma artmış, ayrıca ertelenmiş gelirler kalemi önemli bir finansman kaynağı haline gelmiştir. Özkaynaklar, karlılığın etkisi ve yapılan sermaye artırımı ile güçlenmiş, bu da yüksek borçluluk oranında hafif bir iyileşme sağlamıştır. Ancak şirket genel olarak hala yüksek kaldıraçla çalışmaktadır.
İnşaat sektörünün doğası gereği müşteri sözleşmelerinden doğan varlıklar ve yükümlülükler ile ertelenmiş gelirler gibi kalemler bilançonun önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Enflasyon muhasebesi uygulamasının da bilanço kalemleri üzerindeki etkileri devam etmektedir.
Gelir Tablosu Analizi
Hasılat:
Şirketin konsolide hasılatı 2024 yılında 34.514.648.002 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu, 2023 yılındaki 26.461.272.769 TL’lik hasılata göre yaklaşık %30’luk önemli bir artışa işaret etmektedir. Bu artış, şirketin devam eden inşaat projelerindeki ilerleme ve potansiyel yeni projelerden kaynaklanıyor olabilir (Dipnot 24 ve Bağımsız Denetçi Raporu’ndaki kilit denetim konuları bölümü, hasılatın büyük kısmının TFRS 15 kapsamında tamamlanma yüzdesi yöntemiyle muhasebeleştirilen inşaat sözleşmelerinden geldiğini belirtmektedir).
Satışların Maliyeti:
Satışların maliyeti de hasılattaki artışa paralel olarak %29 artarak 23.683.505.901 TL’den 30.527.161.122 TL’ye yükselmiştir.
Brüt Kar:
Hasılatın maliyetten daha hızlı artması veya maliyet kontrolü sayesinde brüt kar, %43,5 oranında artarak 2.777.766.868 TL’den 3.987.486.880 TL’ye ulaşmıştır.
Brüt Kar Marjı: Brüt kar marjı %10,5’ten (2.778 / 26.461) %11,5’e (3.987 / 34.515) yükselmiştir. Bu, şirketin ana faaliyetlerindeki karlılığının iyileştiğini göstermektedir.
Faaliyet Giderleri:
Genel Yönetim Giderleri: 259.671.689 TL’den 464.773.931 TL’ye çıkarak yaklaşık %79 oranında önemli bir artış göstermiştir. Bu artış, hasılattaki artış oranının oldukça üzerindedir ve incelenmesi gereken bir alandır.
Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler/Giderler: Esas faaliyetlerden diğer gelirler 1.726.687.886 TL’den 1.004.620.395 TL’ye düşerken, esas faaliyetlerden diğer giderler 1.174.522.878 TL’den 858.686.603 TL’ye gerilemiştir. Bu kalemlerdeki dalgalanmaların nedenleri dipnotlarda daha detaylı incelenmelidir. Net etkisi (Gelirler – Giderler) 2023’te 552 milyon TL iken 2024’te 146 milyon TL’ye düşmüştür.
Esas Faaliyet Karı:
Brüt kardaki artışa rağmen, genel yönetim giderlerindeki yüksek artış ve esas faaliyetlerden diğer gelirlerin net katkısındaki düşüş nedeniyle, esas faaliyet karı %19,5 artarak 3.070.260.187 TL’den 3.668.646.741 TL’ye yükselmiştir.
Esas Faaliyet Kar Marjı: Esas faaliyet kâr marjı %11,6’dan (3.070 / 26.461) %10,6’ya (3.669 / 34.515) hafifçe gerilemiştir. Bu, brüt kâr marjındaki iyileşmeye rağmen faaliyet giderlerindeki artışın etkisini göstermektedir.
Yatırım Faaliyetleri Gelir/Giderleri:
Bu kalemler nispeten küçüktür. Net yatırım faaliyeti geliri 2024’te 52.5 milyon TL civarındadır (2023’te net 24.3 milyon TL gider).
Finansman Gelirleri ve Giderleri:
Finansman Gelirleri: 928.825.265 TL’den 415.117.808 TL’ye düşmüştür.
Finansman Giderleri: 804.530.364 TL’den 605.000.004 TL’ye düşmüştür.
Net Finansman Gideri: 2024’te 189.882.196 TL net finansman gideri oluşmuştur. 2023’te ise 124.294.901 TL net finansman geliri vardı. Finansman yapısındaki veya faiz oranlarındaki değişimler bu durumu etkilemiş olabilir.
Net Parasal Pozisyon Kazançları (Kayıpları) – TMS 29 Etkisi:
Bu kalem, enflasyon muhasebesi uygulamasının bir sonucudur ve yıllar arası karşılaştırmayı önemli ölçüde etkilemektedir. 2023’te 1.596.680.059 TL net parasal pozisyon kaybı raporlanırken, 2024’te 800.194.462 TL net parasal pozisyon kazancı raporlanmıştır. Bu durum, vergi öncesi kar rakamını doğrudan ve büyük ölçüde etkilemiştir.
Vergi Öncesi Kar:
Faaliyet karındaki artış ve özellikle parasal pozisyon kalemindeki olumlu değişim (kayıptan kazanca dönüş) sayesinde vergi öncesi kar, 1.302.039.569 TL’den 4.331.454.867 TL’ye yükselerek %233 gibi çok yüksek bir oranda artmıştır. Ancak bu artışın önemli bir kısmı enflasyon muhasebesi kaynaklıdır.
Vergi (Gideri) Geliri:
2023’te ertelenmiş vergi gelirinin etkisiyle 356.787.487 TL net vergi geliri kaydedilirken, 2024’te 762.746.999 TL net vergi gideri oluşmuştur. Bunun 159 milyon TL’si dönem vergisi, 603 milyon TL’si ertelenmiş vergi gideridir.
Net Dönem Karı:
Vergi öncesi kardaki büyük artışa rağmen, 2024’te vergi gideri oluşması nedeniyle net dönem karı %117 artarak 1.640.081.840 TL’den 3.568.707.868 TL’ye yükselmiştir.
Net Kar Marjı: Net kar marjı %6,2’den (1.640 / 26.461) %10,3’e (3.569 / 34.515) yükselmiştir.
Özet ve Değerlendirme
Gülermak A.Ş., 2024 yılında hasılatını ve brüt karlılığını önemli ölçüde artırmıştır. Brüt kâr marjı iyileşme göstermiştir. Ancak, faaliyet giderlerindeki artış (özellikle genel yönetim giderleri) esas faaliyet kâr marjında hafif bir düşüşe neden olmuştur.
Enflasyon muhasebesi uygulaması (TMS 29), özellikle “Net Parasal Pozisyon Kazançları/Kayıpları” kalemi aracılığıyla vergi öncesi kar ve net kar rakamlarını yıllar arasında karşılaştırırken dikkatli olmayı gerektirmektedir. 2024’teki parasal pozisyon kazancı, 2023’teki kaybın tersine dönmesiyle karlılığı önemli ölçüde yukarı çekmiştir.
Finansman giderlerinin gelirleri aşması ve 2024’te oluşan vergi gideri (2023’teki vergi gelirinin aksine) net kar artış hızını sınırlayan faktörler olmuştur. Buna rağmen, şirket 2024’te net karlılığını ve net kâr marjını önceki yıla göre belirgin şekilde artırmayı başarmıştır.
NAKİT AKIŞ ANALİZİ
Dönem Sonu Nakit: Şirket, 31.12.2024 dönemini 8.252.788.642 TL nakit ve nakit benzeri ile kapatmıştır. Bu, 31.12.2023 tarihindeki 6.410.842.728 TL’ye göre önemli bir artışı göstermektedir.
Net Nakit Artışı: 2024 mali yılında, yabancı para çevrim farklarının etkisi hariç tutulduğunda, nakit ve nakit benzerlerinde 4.120.838.628 TL net artış yaşanmıştır. Yabancı para çevrim farklarının negatif etkisi (-308.485.472 TL) ve enflasyon düzeltmesinin etkisi (-1.970.407.242 TL) dikkate alındığında, dönem başı nakde göre fiili artış 3.812.353.156 TL olmuştur.
İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları:
Net Akış: 2024 yılında işletme faaliyetlerinden 3.213.038.144 TL nakit girişi sağlanmıştır. Bu, önceki yılın 4.955.832.811 TL’lik girişine göre bir düşüş anlamına gelmektedir.
Dönem Karı ve Düzeltmeler: Faaliyetlerden nakit akışının başlangıç noktası olan vergi öncesi dönem karı 4.331.454.869 TL’dir (önceki yıl 1.302.039.569 TL sürdürülen faaliyet karı). Bu kar, nakit çıkışı gerektirmeyen giderler (amortisman, karşılıklar gibi) ve nakit girişi sağlamayan gelirler (faiz gelirleri gibi) ile düzeltilmiştir.
Amortisman ve İtfa: Yaklaşık 938.5 milyon TL ile önemli bir nakit dışı gider kalemidir ve nakit akışına pozitif katkı yapmıştır (önceki yıla benzer seviyede).
Parasal Pozisyon Kazançları: 3.143.909.980 TL’lik parasal pozisyon kazançları düzeltmesi (TMS 29 etkisi), nakit akış tablosunda dönem karından düşülmüştür. Bu, enflasyon muhasebesi uygulamasının önemli bir etkisidir.
İşletme Sermayesi Değişimi: İşletme sermayesindeki değişimler, faaliyet nakit akışını önemli ölçüde etkilemiştir (-4.938.511.362 TL).
Ticari alacaklardaki artış (-5.017 milyon TL) ve müşteri sözleşmelerinden doğan varlıklardaki artış (-5.283 milyon TL), nakit çıkışına neden olmuştur. Bu, artan hasılat ve devam eden projelerle ilişkili olabilir.
Stoklardaki azalış (202 milyon TL) ve peşin ödenmiş giderlerdeki azalış (361 milyon TL) nakit girişine katkı sağlamıştır.
Ticari borçlardaki azalış (-690 milyon TL) nakit çıkışına yol açarken, ertelenmiş gelirlerdeki artış (5.455 milyon TL) önemli bir nakit girişi sağlamıştır. Bu, muhtemelen alınan avanslar veya uzun vadeli projelerle ilgili tahakkuklarla ilgilidir.
Sonuç: İşletme faaliyetlerinden elde edilen nakit akışı pozitif olmakla birlikte, önceki yıla göre azalmıştır. Bunda işletme sermayesindeki (özellikle alacaklar ve sözleşme varlıklarındaki) artışların ve parasal pozisyon kazançları düzeltmesinin etkisi büyüktür. Ertelenmiş gelirlerdeki artış, bu düşüşü kısmen dengelemiştir.
Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışları:
Net Akış: Yatırım faaliyetleri sonucunda 1.560.272.363 TL net nakit çıkışı gerçekleşmiştir (önceki yıl 1.455.235.257 TL çıkış).
Varlık Alımları: En büyük nakit çıkışı, 1.592.080.727 TL ile maddi ve maddi olmayan duran varlık alımlarından kaynaklanmıştır. Bu, şirketin büyümeye veya mevcut varlıklarını yenilemeye yönelik yatırımlar yaptığını göstermektedir. Bu rakam önceki yıla göre artmıştır (1.084.890.674 TL).
Varlık Satışları: Maddi duran varlık satışlarından 345.915.289 TL nakit girişi sağlanmıştır (önceki yıla göre artış).
Sonuç: Şirket, yatırım faaliyetlerinde net nakit çıkışı yaşamıştır ve bu durum büyük ölçüde duran varlık alımlarından kaynaklanmaktadır.
Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları:
Net Akış: Finansman faaliyetlerinden 2.468.072.847 TL net nakit girişi sağlanmıştır (önceki yıl 1.807.843.154 TL giriş).
Borçlanma: Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri 3.455.028.404 TL ile oldukça yüksektir (önceki yıla benzer).
Borç Ödemeleri: Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları ise 1.255.330.337 TL olmuştur (önceki yıla göre azalma).
Faiz: Alınan faiz gelirleri 268.374.780 TL olarak finansman faaliyetleri altında sınıflandırılmıştır.
Sonuç: Şirket, finansman faaliyetlerinden önemli ölçüde nakit girişi sağlamıştır. Yeni borçlanmalar, borç geri ödemelerinden daha yüksek olmuştur. Bu, yatırım faaliyetlerindeki nakit çıkışını ve işletme sermayesi ihtiyacını finanse etmeye yardımcı olmuş olabilir.
Özet ve Değerlendirme
Gülermak A.Ş., 2024 yılında faaliyetlerinden pozitif nakit akışı yaratmaya devam etmiş ancak bu akış, işletme sermayesindeki artışlar nedeniyle önceki yıla göre azalmıştır.
Şirket, duran varlık alımları yoluyla önemli ölçüde yatırım yapmıştır, bu da gelecekteki büyüme potansiyeline işaret edebilir.
Yatırım harcamalarını ve artan işletme sermayesi ihtiyacını karşılamak için finansman faaliyetlerinden (özellikle borçlanma yoluyla) önemli bir nakit girişi sağlanmıştır.
Genel olarak, şirketin nakit pozisyonu yıl sonunda güçlenmiştir.
Enflasyon muhasebesi (TMS 29) uygulamasının, özellikle “Parasal Pozisyon Kazançları” ve “Nakit ve Nakit Benzerlerine İlişkin Enflasyon Etkisi” kalemleri aracılığıyla nakit akış tablosu üzerinde belirgin etkileri olmuştur. Bu durum, dönemler arası karşılaştırmaları yaparken dikkate alınmalıdır.
DUPONT ANALİZİ
Gülermak A.Ş.’nin 2024 yılı için hesaplanan %52,4’lük özkaynak karlılığı oldukça yüksek bir seviyededir. DuPont analizi, bu yüksek karlılığın kaynaklarını anlamamıza yardımcı olur:
* Net Kar Marjı (%10,34): Şirket, her 100 TL’lik satışından yaklaşık 10,34 TL net kar elde etmiştir. Bu, önceki yıla göre (%6,2) önemli bir iyileşme göstermekle birlikte, 2024 gelir tablosundaki yaklaşık 800 milyon TL’lik net parasal pozisyon kazancının (enflasyon muhasebesi etkisi) bu marjı olumlu etkilediği unutulmamalıdır. Yine de operasyonel karlılığın bir göstergesidir.
* Varlık Devir Hızı (0,960): Şirket, sahip olduğu her 1 TL’lik ortalama varlıkla yaklaşık 0,96 TL hasılat yaratmıştır. Bu oran, şirketin varlıklarını hasılat yaratmak için ne kadar verimli kullandığını gösterir. İnşaat gibi varlık yoğun sektörlerde bu oranın 1 civarında veya altında olması sıkça görülür. Varlık kullanım verimliliğinin tam olarak değerlendirilmesi için sektör ortalamaları ve geçmiş yıllar verileriyle karşılaştırılması faydalı olacaktır.
* Finansal Kaldıraç (5,281): Şirketin ortalama varlıkları, ortalama özkaynaklarının 5,28 katıdır. Bu, varlıkların finansmanında borcun yoğun olarak kullanıldığını gösteren yüksek bir kaldıraç seviyesidir. Yüksek kaldıraç, ROE’yi yukarı çeken önemli bir faktör olmuştur; ancak aynı zamanda şirketin finansal riskini de artırmaktadır.
Sonuç:
Gülermak A.Ş.’nin 2024 yılındaki yüksek özkaynak karlılığı (%52,4), iyileşen net kâr marjı, varlıkların makul bir devir hızıyla hasılata dönüştürülmesi ve özellikle yüksek finansal kaldıraç oranının birleşiminden kaynaklanmaktadır. Karlılığın sürdürülebilirliği açısından, operasyonel verimliliğin devamlılığı, varlık yönetiminin etkinliği ve yüksek borçluluk seviyesinin yönetimi kritik öneme sahiptir. Enflasyon muhasebesinin kâr marjı üzerindeki etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır.
Faaliyet raporu:https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/1403427
Finansal rapor:https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/1403423